Groningen gasveld

Documenten winningsplan Groningen veld
In het kader van de winningsplanprocedure van het Groningen veld heeft TNO de volgende rapporten en aanbiedingsbrieven opgeleverd. Gesorteerd op datum:

2019

• Bias studie fase 2 
• Advies vaststellingsbesluit Groningen gasveld 2019-2020
• Impact inzetstrategie op Noordelijke provincies

2018

• Bias studie fase 1
• Advies veiligheid bouwwerken bij verlaagd niveau gaswinning

2017

• Definitie, bepaling en functie maximale magnitude in seismische hazard bepaling (TNO 17-10.058)
   

2016

• Groningen field 2013 to present; Gas production and induced seismicity (TNO 2016 R10425 mei 2016)
• Review winningsplan Groningen (TNO notitie 16-10.031)
• Nonlinear and equivalent linear Site response for the Groningen area (TNO 2016 R10460)
• Relatie tussen PGA waarden en kans op schade door geïnduceerde aardbevingen in Groningen (TNO notitie M0100296951)
• Berekenen van individueel risico ten gevolge van aardbevingen (TNO notitie M0100296952)

Rechts:
Een film van de drukgolf door het Groningen gasveld op een diepte van circa 3 kilometer onder maaiveld. Let op de datum. De gemiddelde drukdaling in de 12 weken voorafgaand aan deze datum is weergegeven in blauw. Rood betekent een grotere drukdaling dan dit gemiddelde op de gegeven datum (zie onderaan voor vergelijking). De witte vierkantjes zijn bevingen in of nabij het gasveld op een diepte van circa 3 kilometer onder maaiveld. Ze verschijnen op de datum van de beving en vervagen langzaam in de tijd.

Links:
Het bovenste figuur laat het drukverloop in de tijd zien en wel in het midden van het Groningen gasveld in het Loppersum gebied in een punt op een diepte van circa 3 kilometer onder maaiveld. De tijd is gegeven in aantal weken na de start van de film.

In het middelste figuur wordt het drukverschil in de tijd op hetzelfde punt vergeleken met de gemiddelde druk in de periode daarvoor(zie onderaan). Dit is hetzelfde als wat er in het rechterfiguur te zien is.

Het onderste figuur laat de bevingen in de tijd zien, uitgezet tegen de energie van de beving (het vrijgekomen moment).

Voor de liefhebber de vergelijking, waarmee het drukverschil is berekend:

Hierbij is Pi de druk op tijd ti, ΔP is het drukverschil en M is de duur van het voortschrijdend gemiddelde (12 weken dus M=11).
 

December 2015

• Response of induced seismicity to production changes in the Groningen field (TNO 2015 R11367 november 2015)

Deze film laat de aardbevingsdichtheid zien in het Groningen veld in stappen van een maand vanaf 2003. (Legenda bij de film) De tekst in de film geeft de periode aan waarover de aardbevingsdichtheid is berekend. De aardbevingsdichtheid is bepaald met behulp van een standaard Geo-Informatie Systeem (GIS) applicatie (zg. Kernel Dichtheid met een straal van 5 km) met een celgrootte van 50 m. De film laat een toename in de aardbevingsdichtheid zien vanaf 2003 tot aan januari 2014 (in de film: JAN 2014 = aardbevingsdichtheid van januari 2013 tot januari 2014). Na januari 2014 neemt de aardbevingsdichtheid over het algemeen af (voor verdere toelichting zie het rapport).

• Notitie: Het effect van productievariaties en -fluctuaties op de seismiciteit van het Groningen veld (november 2015).
• Notitie: Hazardkaarten (november 2015).

Juni 2015

• Plaatsgebonden individueel risico van panden in het invloedsgebied van het Groningenveld (mei 2015).
• Recent developments on the seismicity of the Groningen field in 2015 (mei 2015).
• Aanbiedingsbrief rapport 'Recent developments on the seismicity of the Groningen field in 2015' (mei 2015).
• Seismiciteit Groningen ten behoeve van NPR 9998, rapport fase 1. TNO 2014-R11662 (december 2014).
• Aanbiedingsbrief bij het rapport 'Seismiciteit Groningen ten behoeve van NPR 9998, Fase 1' (juni 2015).
• Veiligheidsbeschouwing aardbevingen Groningen t.b.v. NPR 9998. TNO 2013 R12071 (april 2015).
   

Januari 2015

• Nederlandse samenvatting TNO rapport “Recent developments of the Groningen field in 2014 and, specifically, the southwest periphery of the field” (december 2014).
• Recent developments of the Groningen field in 2014 and, specifically, the southwest periphery of the field (december 2014).
• Brief TNO en CBS over vergelijking van statistische methoden
   

Maart 2014

• Oplegnotitie TNO maart 2014.
• Effecten van verschillende productiescenario’s op de verdeling van de compactie in het Groningen veld in de periode 2014 tot en met 2016 (maart 2014).
• Technisch Rapport behorende bij het TNO rapport van maart 2014.

December 2013

• Aanbiedingsbrief januari 2014.
• Toetsing van de bodemdalingsprognoses en seismische hazard ten gevolge van gaswinning van het Groningen veld (december 2013).

Recente artikelen en conferentiebijdragen met betrekking tot geïnduceerde seismiciteit Groningen

2014-2016

• Fokker, P.A., van Thienen-Visser, K., Inversion of double-difference measurements from optical levelling for the Groningen gas field, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 49: 1-9, 2016.
• Van Thienen-Visser, K., Pruiksma, J. P., Breunese, J.N., Compaction and subsidence of the Groningen gas field in the Netherlands, doi: 10.5194/PHIAS 372-367-2015.
• Fokker, P.A., van Thienen-Visser, K., Inversion of double-difference measurements from optical levelling for the Groningen gas field, doi: 10.5194/PHAIS- 372-375-2015, doi:10.5194.
• Van Thienen-Visser, K., Breunese, J.N., Induced seismicity of the Groningen gas field: History and recent developments, The Leading Edge 43(6):664-671, 2015.
• Wees, J.D., Buijze, L., van Thienen-Visser, K., Fokker, P.A., Geomechanics response and induced seismicity during gas field depletion in the Netherlands, Geothermics 52: 206-219, 2014.
• Pruiksma, J.P., Breunese, J.N., van Thienen-Visser, K., de Waal., H., Isotach formulation of the rate type compaction model for sandstone, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 78:127-132, 2015.
• De Waal., H., van Thienen-Visser, K., Pruiksma, J.P., Rate type isotach compaction of consolidated sandstone, ARMA 15-436, 2015.
• Fokker, P.A., van Thienen-Visser, K. On the use of double differences in Inversion of surface movement measurements, ARMA 15-096, 2015.
• Steenbergen, R.D.J.M., Vrouwenvelder, A.C.W.M, Reliability based assessment of buildings under earthquakes due to gas extraction, Heron 2014 2/3.
• Steenbergen, R.D.J.M., Vrouwenvelder, A.C.W.M., Scholten, N., Veiligheidsfilosofie bij aardbevingsbelasting, Veiligheid en rekenwaarden belastingen en sterkte bij aardbevingen, Cement 01/2015.
• Scholten, N.P.M., Vrouwenvelder, A.C.W.M., Steenbergen, R.D.J.M., Gas extraction and necessary earthquake regulations, Cobra 2015.

Links naar websites met meer informatie over Groningen veld en de geïnduceerde bevingen
Informatie omtrent de registratie van geïnduceerde bevingen is te vinden op de website van het KNMI. Op het namplatform kan de meest recente informatie over het Groningen veld, zoals aangeboden door de operator, worden gevonden. De actiegroep Groninger bodembeweging heeft een eigen portaal opgericht met informatie over het gasveld en de geïnduceerde bevingen. Sinds het begin van 2015 wordt gewerkt aan het versterken van woningen om de veiligheid en leefbaarheid en economie te verbeteren. Het Rijk, provincie en gemeenten hebben besloten een Nationaal Coördinator Groningen aan te stellen die ervoor gaat zorgen dat deze operatie goed en snel verloopt. De Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR) betreffende aardbevingsbestendige bouw is te vinden op de website van de NEN.